Ermeni çeteleri Bakü, Şamahı ve Guba'da çoluk çocuk, yaşlı kadın demeden vahşice büyük katliamlar yaptı.

Konya Aydınlar Ocağı'nın bu Salı Sohbetleri'nde, Bağımsızlığının 100. Yılında Azerbaycan, Nuri Paşa ve Kafkas İslam Ordusu'nu Azerbaycanlı Araştırmacı Yazar Senan Kazımoğlu detaylı şekilde anlattı.

Azerbaycan; 1918'e kadar bir bölge ismi olarak kaldı. Gülüstan ve Türkmençay antlaşmalarıyla başkenti Tebriz olan Azerbaycan, 1826'da Güney Azerbaycan ve Kuzey Azerbaycan olarak ikiye bölündü. Azerbaycan Türkleri hiçbir zaman gönüllü olarak Rusları kabul etmediler ve Ruslar tarafından, 1828'den başlamak üzere 200 bin Ermeni ailesi (1,5 milyon) 1980'lere kadar Karabağ bölgesine göç ettirildi. 1905'de Rusların desteklediği Ermeni Taşnak çeteleri katliam yaptılarve katliamların önünü almak için Azerbaycanlılar DİFAİ Teşkilatı'nı kurdular. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'ni kuran kadrolar da bu teşkilatın (DİFAİ) üyesi oldular. 31 Mart 1918'de Ermeniler Bakü'de, Azerbaycan Türklerine karşı çoluk çocuk demeden silahsız insanlara karşı insanlık dışı müthiş bir katliam yaptılar. Kazımoğlu, Ermeni mezalimini şu sözlerle anlattı:

ERMENİ ÇETELERİ SOYKIRIM YAPIYOR
"Sadece Bakü'de öldürülen Müslüman sayısı 12 bindir. Şamahı şehrinde bir caminin içerisinde çoğunluğu kadın ve çocukların oluşturduğu 2 binden fazla Müslümanı diri diri yakıyorlar. Katliam ve soykırım yaparak toplu mezarlara gömüyorlar. Sovyet zamanında toplu mezarların kaybolması için üzerine stadyum yapıyorlar. Biz 1920-2006 yılına kadar Guba'da o stadyumda futbol oynadık. Restorasyon sırasında o stadyumdaki kazılarda cesetler ve kemikler çıkıyor. İlim adamlarının yaptığı araştırmalar sonucunda burada öldürülenler normal olarak hiç öldürülmemiş. 14 yaşındaki bir kızın kafasına çivi çakarak, bir annenin korumak için kucağına aldığı iki çocuğun alınlarından annenin göğsüne çivilemişler. Müthiş bir mezalim var burada.”


NURİ PAŞA VE KAFKAS İSLAM ORDUSU
Azerbaycan heyetiyle birlikte Konya'ya gelen Nağı Bəy Şeyhzamanlı (Naki Keykurun)'nın Konya Halk Kütüphanesi'nde de bulunan "Azerbaycan İstiklal Mücadelesi Hatıraları” adlı değerli eserinde, Azerbaycan'ın bağımsızlığı ve Kafkas İslam Ordusu hakkında önemli bilgilerin yer aldığını belirterek yaptığı konuşmasında, Osmanlı'nın (Enver Paşa'nın) Azerbaycan'ın bağımsızlığı için asker göndermesine ilk karşı çıkanın Osmanlı'nın müttefiki olan Almanların "orada petrol var” diyerek karşı çıktığını söyledi. Senan Kâzımoğlu, Enver Paşa'nın Almanlara cevaben "Biz ordu değil, Halife olarak Azerbaycanlı kardeşlerimiz bizden yardım talep ettiği için yardım birlikleri gönderiyoruz” dediğini de hatırlatarak bu ordunun "Kafkas İslam Ordusu” olarak adlandırıldığını da ifade etti.


KAFKAS İSLAM ORDUSU'NDAKİ KONYALILAR
Enver Paşa, kardeşi Nuri Bey'i Kafkaslar'a, rütbesini paşalığa çıkartarak ”Halifenin Temsilcisi” olarak Azerbaycan'a göndermiştir. Azerbaycan'ın bağımsızlığına üç gün kala Nuri Paşa, 25 Mayıs 1918 tarihinde Gence'ye geldi ve 28 Mayıs 1918'de de Mehmet Emin Resulzade başkanlığında kurulan Azerbaycan Milli Şurası Tiflis'te, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilân etti.

Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin istiklâlini kazanmasında büyük rol oynamıştır. Nuri Paşa, Azerbaycan'da çok sevilen bir kahramandır.
Kafkas İslam Ordusu'nda şehit olan Konyalılar da var. Konya, her zaman ülkenin kurtuluşunda yer almıştır.