Ermenistan Başbakanı Paşinyan Beyaz Saray'da dün gerçekleşen ve Ermenistan Azerbaycan arasındaki kalıcı barış ile "Trump Yolu"nun deklare edildiği zirve sonrasında telekonferans yoluyla Ermenistan basının sorularını yanıtladı.

Başbakan Nikol Paşinyan, 8 Ağustos'ta Washington'da imzalanan bir bildiriyle Ermenistan ve Azerbaycan'ın birbirlerine karşı toprak talebinde bulunmayacaklarını belirtti.

Başbakan Nikol Paşinyan, Ermenistan Today medya kuruluşunun "Ermenistan'ın Syunik'i ABD'ye kiraladığı" sorusuna şu şanıtı verdi:

"Böyle bir ifade nasıl birinin aklına gelebilir? Toprak kiralamaktan söz edilemez. Syunik bölgesi Ermenistan Cumhuriyeti'nin bir parçasıydı ve olmaya devam edecek. Sanırım bu konu kapandı. Ayrıca imzalanan bildiriyle Ermenistan'ın Azerbaycan'a, Azerbaycan'ın da Ermenistan'a karşı toprak talebinde bulunmayacağını ikili olarak kaydettiğimizi söyleyebiliriz"

ABD ve İran arasındaki gerginliğin tırmanması durumunda Syunik'in İran'a yönelik bir saldırı için sıçrama tahtası olup olamayacağına dair bir soruya yanıt veren Paşinyan, "Varsayımlara veya tahminlere göre hareket ederseniz, kesinlikle herhangi bir hipotez ortaya atabilirsiniz. Öyleyse kafanızın karışmaması ve kaybolmamak için ne yapmalısınız? Yazılanlara, imzalananlara ve halihazırda yayınlananlara güvenmek gerekir. Bu metni okuduktan sonra böyle bir soru veya endişe ortaya çıkamaz. Bu projede hiçbir askeri güç veya bileşen yoktur ve bundan şüphe edilemez" diye konuştu.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenistan, Azerbaycan ve ABD tarafından imzalanan ortak bildiri kapsamında oluşturulacak olan "Trump Rotası"nın güvenliğini kimin sağlayacağını açıkladı.

Paşinyan, egemenlik, yargı yetkisi ve toprak bütünlüğü çerçevesinde Ermenistan topraklarındaki güvenliğin Ermenistan tarafından sağlanacağını, Azerbaycan'ın ise kendi topraklarındaki güvenlikten sorumlu olacağını vurguladı.

"İşletme yönetim modelleriyle ilgili olarak şunları belirtmek istiyorum. Örneğin, Zvartnots Havalimanı'nın kendi güvenlik hizmeti var. Şirketlerin kendi güvenlik hizmetleri var, bankaların kendi güvenlik hizmetleri var. Güney Kafkasya Demiryolu'nun da kendi güvenlik hizmeti olacağından eminim. Ancak bu servislerin faaliyetleri hiçbir şekilde Ermenistan'ın kolluk kuvvetlerinin ve genel olarak devlet ve yerel yönetim kurumlarının yetkisini aşmaz ve aşamaz. Güvenlikten bahsettiğimizde neyi kastettiğimizi iyi anlamalıyız" diyen Paşinyan, "Yargı yetkisi, egemenlik ve toprak bütünlüğü, Ermenistan topraklarında yalnızca Ermenistan Cumhuriyeti yasalarının geçerli olduğu anlamına gelir ve bu çok önemli bir gerçektir" dedi.

Yatırımcıların ve yatırım şirketlerinin dahil olacağını ve bu şirketlerin bugün Ermenistan'da faaliyet gösteren binlerce şirkete benzer şekilde kendi güvenlik hizmetlerine sahip olabileceğini belirten Paşinyan "Ancak bu, hiçbir şekilde Ermeni polisinin, Ulusal Güvenlik Servisi'nin ve yargı sisteminin yetkilerini ve faaliyetlerini sınırlamaz." diye konuştu.

Ermenistan ve Azerbaycan'ın ablukayı kaldırma mekanizmalarına yaklaşımlarındaki farklılıklara değinen Paşinyan Ermenistan'ın iş yönetim modelleriyle ilgilenen yabancı yatırımcıları çekmeye çalıştığını belirtti. "Azerbaycan, belki de önemli mali kısıtlamalarla karşılaşmadığı için bu konuyla daha az ilgileniyor" diye konuştu.

Paşinyan, Armenpress'in Bakü'nün Ermenistan'ın egemen toprağı olarak tanıdığı sınırları netleştirip netleştirmediği ve Azerbaycan'ın işgal altındaki Ermenistan topraklarından askerlerini ne zaman çekmeyi planladığına ilişkin sorusuna yanıt olarak, 8 Ağustos'ta Washington'da imzalanan Üçlü Deklarasyon'un 5. paragrafına atıfta bulundu.

Paşinyan "Birleşmiş Milletler Şartı ve 1991 Almatı Deklarasyonu ile uyumlu olarak, geçmişteki çatışmalarla bağlı olmayan parlak bir geleceğe doğru bir yol çizme ihtiyacını kabul ediyoruz. Uluslarımızın, uluslararası sınırların dokunulmazlığı ve büyük insani acılara yol açan çatışmadan sonra toprak ele geçirmek için güç kullanımının kabul edilemezliği temelinde nihayet iyi komşuluk ilişkileri kurmaya başlaması için koşullar yaratılmıştır. Gözden geçirilmeyen ve asla gözden geçirilmemesi gereken bu gerçek, iki ulusumuz arasındaki düşmanlık sayfasının kapanmasının önünü açmaktadır. Şimdi ve gelecekte herhangi bir intikam girişimini kararlılıkla reddediyor ve dışlıyoruz." diye konuştu.

1991 Almatı Bildirgesi, Sovyet Ermenistan topraklarının Ermenistan Cumhuriyeti topraklarıyla, Sovyet Azerbaycan topraklarının da Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarıyla özdeş olduğu anlamına geliyor. Başbakan'a göre, sorunun çözümü sınırlandırma sürecinin devam etmesi.

"Topraklar karşılıklı olarak iade edilmeli"

Paşinyan şöyle devam etti: "İkinci bir seçenek daha var - referandum, ancak bu süreci daha da zorlaştırıyor. Mantıksal olarak Ermenistan'a ait olan, ancak Azerbaycan'ın kontrolü altında olan topraklar var. Ve mantıksal olarak Azerbaycan'a ait olan, ancak Ermenistan'ın kontrolü altında olan topraklar var. Sınırlandırma süreci devam etmeli ve kontrolümüz altında olan ancak bize ait olmayan topraklar Azerbaycan'a, Azerbaycan'ın kontrol ettiği ancak kendisine ait olmayan topraklar da bize iade edilmelidir."

"Ya da yine eşdeğerlik ilkesine dayanarak, örneğin referandum yoluyla, belirli toprakların değişimi." seçeneğini dile getiren Paşinyan, durumun bu aşamaya gelmemesini umduğunu dile getirdi.

Paşinyan Azerbaycan'ın aktif demiryolları, gaz boru hatları ve petrol boru hatları olduğunu, Ermenistan'ın ise böyle bir altyapıdan yoksun olduğunu hatırlattı ve şunları söyledi:

"Bir petrol boru hattını yönetme kabiliyetimiz yok çünkü olmadı. Amerika Birleşik Devletleri ve diğer potansiyel ortakların bu kabiliyeti var. Bir okul inşa ederken bile bazı sorunlarla karşılaşıyoruz, bir petrol boru hattı inşa ederken ve yönetirken ne gibi sorunlarla karşılaşacağımızı hayal edin. Gerçek zorluklar orada başlayacak ve yapılan taahhütler ve açılan güzergahlar hakkında suçlamalar başladığında ancak sözler yerine getirilmeyecek."

Paşinyan, Ermenistan'ın başka yatırımcıları davet edebileceğini, ancak bu yatırımcıların aynı zamanda garantilere de ihtiyaç duyduğunu söyledi. Paşinyan "Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nin katılımı ve Başkan Trump ile olan ilişkisi yatırımcılara bir miktar güven veriyor. Bunun sonucunda Ermenistan'ın yatırım notlarının iyileşeceğine sizi temin ederim, zaten iyileşiyorlar." diye konuştu.

Anlaşmanın paraflanması

Paşinyan, medya mensuplarının sorularını yanıtlarken, Washington'da barış anlaşmasının paraflanmasının Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki güven düzeyinin artmasına ve ikili gündemdeki daha fazla konunun görüşülmesine olanak sağlayacağını belirtti.

Paşinyan "Bugünkü etkinlik, birçok konunun ikili formatta görüşülüp çözülmesi için bir fırsat sunmalı ve biz de bu doğrultuda çalışacağız. Gündemimiz, sınır belirlemeden barış anlaşmasının nihai imzalanmasına ve onaylanmasına kadar oldukça geniş. Washington toplantısı, ikili formatta çalışmayı bıraktığımız veya yerine başka bir formatın getirildiği anlamına gelmiyor. Aksine, bu ikili çalışmanın bir ifadesidir ve bu yolda ilerlemeye devam edeceğiz." diye konuştu

Paşinyan, barış anlaşmasının paraflanmasının, tarafların belgeyi kendileri için kabul edilebilir ve aslında artık değiştirilemez gördüklerinin resmi bir yazılı kaydı olduğunu da sözlerine ekledi ve "Şimdi bir sonraki aşamaya, anlaşmanın imzalanmasına geçmeliyiz." dedi.

Başbakan, önümüzdeki dönemde sadece barış anlaşması konusunda değil, ikili gündemde yer alan diğer önemli konularda da yoğun istişare ve tartışmaların sürdürülmesinin planlandığını söyledi.

Paşinyan, Azerbaycan ile Beyaz Saray'da ortak bir bildiri imzaladıktan hemen sonra gazetecilere yaptığı açıklamada ise, ulaşım yollarının açılmasının Ermenistan'a dış dünyayla önemli demiryolu bağlantıları sağlayacağını söyledi.

Paşinyan, bu açılmanın Ermenistan'ın egemenliği, toprak bütünlüğü ve yargı yetkisi çerçevesinde gerçekleşeceğini vurguladı.

Paşinyan, varılan anlaşmaların 16 Temmuz'daki basın toplantısında özetlenen ilkelerle tamamen uyumlu olduğunu belirtti.

8 Ağustos'u hem "inanılmaz" hem de "tarihi" olarak nitelendiren Paşinyan, savaş alanında şehit düşenleri de anarak, "Ermenistan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı, mutluluğu, refahı ve devletliği için zemin hazırladılar" dedi.