Այլեւայլ : Հետաքրքրական. Հացին Խորհուրդը Հայերուս Մէջ
10 Aralık 2024 - Հակական տոմար - Տարի : 4517 / Ամիս : Քաղոց / Օր : Մուրց / Ժամ : Կամաւօտ

Այլեւայլ : Հետաքրքրական. Հացին Խորհուրդը Հայերուս Մէջ

Այլեւայլ

Այլեւայլ Tüm yazılarını göster..

24 Haziran 2023  

Հետաքրքրական. Հացին Խորհուրդը Հայերուս Մէջ



Դարերէ ի վեր հայերուս մէջ հացը նոյնացած է ճաշի, հիւրընկալութեան, խաղաղութեան, խնճոյքի եւ տօնի հետ:

Հայերս շատ հաց սպառող ժողովուրդ ենք: Հին Հայաստանի մէջ հացը եղած է առատութեան, հիւրասիրութեան եւ խաղաղութեան խորհրդանիշ: Եթէ հայը հիւրին առջեւ հաց դնէր, կը նշանակէր, որ իր տան դռներն ու սիրտը բաց են անոր համար: Հոնկէ ալ եկած է աղուհացով դիմաւորելու հայկական սովորութիւնը:

Հացին հետ կապուած
հետաքրքրական գիտելիքներ

– Հայաստանի հեռաւոր գիւղերուն մէջ մինչեւ օրս ալ հացը դանակով չեն կտրեր, այլ կը բաժնեն ձեռքով, որպէսզի հացը ցաւ չզգայ դանակի սուր շեղբէն:

– Հայկական աւանդական հարսանեկան արարողութիւններուն մէջ հացը գլխաւոր դեր ունի. տան շեմին փեսային հայրը մէկական լաւաշ կը փռէ նորապսակներու ուսերուն, որպէսզի հարսը «հացով մտնէ տուն»:

– Հայերը սուրբ համարած են թոնիրը, որուն մէջ հացը թխուած է: Բոլոր գիւղերուն մէջ թոնիր շինելու ատեն կանչած են քահանան, որպէսզի զայն օրհնէ: Թոնիրէն հանուած առաջին հացը կը ղրկուէր այն տունը, ուր հիւանդ կար: Հացը տեսնելով` հիւանդը ապաքինելու հաւատքով կը լեցուէր:

– Դատարաններուն մէջ ժողովուրդը երդուած է հացով` զայն սուրբ համարելով:

– Հին Հայաստանի մէջ հացթուխը չէին դատեր ու չէին սպաններ. ան անձեռնմխելի է:

– Հացերէն ամէնէն երկարակեացը լաւաշն է. անիկա իր թարմութիւնը կը պահէ շուրջ 6 ամիս: Լաւաշը կարելի է չորցնել, յետոյ վրան տեղ-տեղ ջուր ցանելով` ստանալ նախկին փափկութիւնը:

– Կը պատմուի, որ Գրիգոր Մագիստրոս Պահլաւունի սովորութիւն ունէր մագաղաթի վրայ գրելու ժամանակ կտոր մը հաց դնելու իր առջեւը. ատիկա նշան էր, որ ինք ճշմարտութիւնը կը գրէր: «Հացին նայելով` մարդ եօթնապատիկ ճշմարտախօս կը դառնայ», կ՛ըսէր ան:

– Հայկական սովորութիւն է Կաղանդի ծիսական տարեհացի պատրաստութիւնը, անիկա կ՛ըլլայ կլոր կամ ձուաձեւ, իսկ չափը` ըստ ընտանիքի անդամներու թիւին: Տարեհացին երեսը կը զարդարուի սերմերով, չոր ու մանր միրգերով: Հացին մէջ կը դնեն «միջինք». անիկա տան այդ տարուան բախտաբերութեան եւ հարստութեան խորհրդանիշն է, ուտելու ատեն, որու որ բաժին իյնայ, այդ անձը կը դառնայ տարուան բախտաւորը:

– 2014-ին լաւաշը ընդգրկուեցաւ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի ոչ նիւթական մշակութային ժառանգութեան ցանկին մէջ` որպէս հայկական մշակոյթի արտայայտութիւն:

– Մատնաքաշը Հայաստանի մէջ շատ տարածուած հացի տեսակ է, որ կը թխուի ցորենի ալիւրով: Ան ընդհանրապէս ձուաձեւ է, երբեմն ալ` կլոր: Մատնաքաշ անուանումը յառաջացած է հացի երեսին մատներով ակօսագիծեր ձեւաւորելու պատճառով:

Մեր մեծերը` հացի մասին

«Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի` սիրերգութի՜ւն թող ըլլայ…» Դանիէլ Վարուժան

«Մեր լեզուն մեր խիղճն է դա, սուրբ հացը մեր սեղանի»:
«Ես կ՛ուզէի… քեզ հետ կիսել վերջին պատառն իմ հացի»: Համօ Սահեան

«Հաղորդուիլ անցեալին հաց ու գինւով կենսառողջ»: Վահան Թէքէեան

Միսաք Մեծարենց հացի հետ համեմատեց գրաբարի արժէքը.

«Օգտուինք եւրոպական լեզուներու նորանոր եւ թարմ արտայայտութիւններէն, բայց չմոռնանք գրաբարին յուռթի շտեմարաններէն օգտուիլ մանաւանդ: Ինչո՞ւ մեր Հացը գետին նետենք ու մուրացիկ, ուրիշի ետեւէն վազենք»:

Anket Tüm Anketler

Günün Sözü


Կեանքի ընթացքին, մարդիկ պէտք ունին բաժակ մը գիտութիւն, տակաո մը խոհեմութիւն եւ ովկիանոս մը համբերութիւն։

+