Ertesi gun (The Day After) 80 li yıllarda Soguk Savas gerilimlerinin zirvede oldugu gunlerde oldukca ses getirmis bir filmdi. Filmde ABD ile SSCB arasındaki bir gerilimin nukleer savasa donusmesi ve ardından Dunya gezegeninde hayatın nasıl yasanmaz hale geldiği isleniyordu. Yarınki AB anayasa antlasması referandumuna Fransızların hayır’ demesi durumunda Avrupa’nın da bir ertesi gun yasayacağı yorumları yapılıyor. Yani son 50 yılın yaldızlı basarı hikayesi AB’de goz gozu gormeyecek ve her ulke kendi derdine dusecek tam bir ertesi gun” sendromu. Bu durumda ilk kurbanın da Turkiye olacağı iddiaları yaygın. Dunku Avrupa basını Fransız siyasi elitinin hayır’ ve ertesi gune” simdiden hazırlandığını haber veriyordu. Ertesi gun” teorisinin abartılı olduğunu hayır’ cıkarsa AB’nin Nice Antlasması’na gore ağır aksak da olsa yoluna devam edeceğini savunanlar da var. Adaylık statusu icin yıllarca nazlanan muzakerelere baslamak icin bin dereden su getiren ve muzakere tarihi verdiğinde de daha once hicbir aday ulkeye getirmediği sartları Turkiye’ye kabul ettiren AB’nin Fransız hayır’ını bahane ederek 3 Ekim’de baslaması ongorulen muzakereleri erteleyebileceği iddia ediliyor. Muzakereler baslasa bile ibrenin tam uyelikten imtiyazlı ortaklığa doneceği soyleniyor. Uzmanlar Ankara’nın uzerine dusenleri yapması halinde dahi muzakerelerin ertelenmesi halinde AB’nin ciddi itibar kaybına uğrayacağına isaret ediyor. Fransa’daki referandum kampanyası Turkiye icin yeterince zararlı oldu. Chirac referandumun 29 Mayıs’ta yapılacağını ilan ettiğinde Fransız siyasetcisi Philippe De Villers vakit kaybetmeden soz konusu tarihin Konstantinopl”un Turkler tarafından ele gecirilmesinin yıldonumu olduğunu ilan etmisti. Cumhurbaskanı Jacques Chirac 2001’de ulkesinin aldığı soykırım’ kararını daha cok Meclis’in tasarrufu gibi gosterip Fransız devleti ile arasına mesafe koymaya calısırken kampanya surecinde ilk defa soykırım’ abidesine celenk koymakla kalmadı Ermenilere yazdığı mektupta ilk defa soykırım’ kelimesini kullandı. Dısisleri Bakanı Michel Barnier soykırımın’ Turkiye’nin onune sart olarak getirildiğini artık rahatlıkla dile getiriyor. En kotusu de kampanya surecinde Turkiye tartısmasının sorumsuzluk ve seviye eksikliği ile yapılmıs olması. Tartısmalarda Turkiye o kadar seytanilestirildi’ ki bazı Fransızlar kendilerini Turkleri bu kez Bruksel onlerinde bozguna uğratacak II. Sobieski gibi gormeye basladı. Barnier’in dost mahfillerinde hayır’ cıkarsa Turkiye’nin muzakereleri unutması gerektiğini soylediği rivayetleri dolasıyor. Bruksel’deki uzmanlar Fransızların hayır’ demesi durumunda Turkiye’nin bu isten zararlı cıkacağı konusunda hemfikir. Ancak aralarında Turkiye uzerine dusenleri yerine getirirse Fransız reddiyesinin Turkiye’yi etkilemeyeceğini soyleyenler de var. EPC (Avrupa Siyaset Merkezi) Arastırmalar Muduru Fraser Cameron Fransız hayır’ının Turkiye’nin isini zorlastıracağını dusunuyor ve soyle devam ediyor: Ama sadece Fransızların hayır demesi değil. Almanya’da erken secimi tam da 3 Ekim oncesi Hıristiyan Demokratlar kazanırsa bu da Turkiye’ye iliskin bir mutabakatı zor hale getirecektir. Bu muzakereleri erteletebilir. Ama tabii bu cok siyasi bir karar ve simdiden soyle ya da boyle olacak demek zor.” 17 Aralık’ta Turkiye’nin onune konan 2 sartın Kıbrıs ek protokolunun imzalanması ve 6 hukuki duzenlemenin kanunlastırılması durumunda AB’nin nasıl bir gerekce ile muzakereleri erteleyebileceği sorusuna Cameron Bunu simdiden ongormek mumkun değil. Ama uye ulkeler bir araya gelip iki yıl boyunca anayasanın reddedilmesi yuzunden hicbir sey yapamayız’ gibi bir karar alırlarsa Turkiye ile muzakereler baslamaz.” cevabını veriyor. Bruksel’deki bir baska dusunce kurulusu CEPS (Avrupa Siyaset Arastırmaları Merkezi)’nden Daniel Gros ise Turkiye uzerine dusenleri yaptıkca AB’nin muzakereleri erteleyemeyeceğini savunuyor. Fransa hayır derse umursamayın.” diyen Gros Turk devlet adamlarının AB’den gelecek gurultu ile sesi birbirinden ayırması gerektiğine inanıyor. Fransızlar hayır derse cok gurultu kopacak. Ama siz gurultuye değil AB’den gelen sese kulak verin. O ses de zaten 3 Ekim’de muzakerelere baslanması kararını verdi.” diyen Gros Turkiye’nin yanlıs adımlar atarak koz vermemesi durumunda Fransız reddiyesinin muzakereleri erteletemeyeceğinde ısrarlı. CEPS’ten Michael Emerson Fransa’nın hayır’ı durumunda 3 Ekim uzerinde kara bulutlar dolasacağını; ama kara bulutların bazen yağıs getirdiğini simsekler caktırdığını bazen sadece sessizce gectiğini hatırlatıyor. Emerson’a gore muhtemel hayır’ muzakere surecinin zeminini zayıflatacak ve ciddi engel olarak ortaya cıkacak. Fransızların hayır’ demesinin Turkiye ile muzakereleri erteletmek icin sebep olamayacağını vurgulayan Emerson Turkiye iki sartı yerine getirirse AB muzakereleri erteletmek icin durust bir sebep bulamaz. Muzakereler baslar; ama Merkel de iktidara gelirse gorusmelerin nereye gideceği belli olmaz.” diyor. Muhalif cephe guclenir EPC’nin Turkiye uzmanı Amanda Akcakoca 6 Mart olayları ve Ermeni meselesi sonrası Fransızların hayır’ demesinin muhalif cepheyi guclendireceği kanaatinde. 17 Aralık’tan sonra Turkiye’nin anlamlı hicbir reform yapmadığı fikri hakim Bruksel’de. Hırvatistan ile muzakerelerin ertelendiği bir donemde Fransızların hayır’ demesi Turkiye ile de aynı yola gidilmesi cağrılarını artıracaktır.” diyen Akcakoca Turkiye iki sartı yerine getirse de reformlar konusunda adım atmazsa erteleme kararı cıkabileceğini savunuyor ve onumuzdeki aylarda Turkiye’nin ne yapacağının cok onemli hale geleceğini vurguluyor. Avrupa Parlamentosu (AP) Yesiller Grubu danısmanı Ali Yurttagul ise Fransa’nın hayır’ demesi durumunda ırkcı ve sağcı partilerin Turkiye’yi gunah kecisi yapacaklarını ongoruyor. 3 Ekim’de muzakerelerin baslayacağını dusunen Yurttagul anayasanın kabul edilmesinin Turkiye’nin onunu acacağını dusunuyor: Anayasa antlasmasının kabul edilmesi Turkiye’nin uye olması durumunda AB Konseyi ve AP’de nasıl temsil edileceği meselesini cozume kavusturacak. Turkiye Nice’de gevsek davrandığı icin bu meseleye hic girilmedi. Ama anayasa ile bu cozuluyor. Anayasa reddedilirse Turkiye’nin uye olması durumunda gucu konusundaki tartısmalar alevlenerek devam eder.”