Cumhurbaskani Abdullah Gul Turkiye nin Kafkaslarda donmus sorunlarin diyalog yoluyla cozumden yana oldugunu bunun bolge insanina huzur ve refah getirecegini soyledi. Ermenistan Cumhurbaskani Serj Sargisyan’in dun Radikal’de yayinlanan mulakati uzerine Radikal’e konusan Cumhurbaskani Gul Turkiye’nin komsulariyla butun sorunlarini cozmek istedigini ve gonlunun bir gun Ermenistan dâhil butun bolge ulkelerinin bolgesel kalkinma projelerine katilabilmesinden yana oldugunu soyledi. Gul Bolge hepimizin bolgesi. Hepimiz bu topraklarin cocuklariyiz. Tarihte Turkler ve Ermeniler bu topraklarda beraber yasadi. Aci ve tatli hatirlar var diye konustu. Gul’un Radikal’in sorularina yanitlari soyle: Ermenistan Cumhurbaskani Serj Sargisyan 6 Eylul’de milli futbol takimlari arasinda Erivan’da oynanacak karsilasmayi birlikte izlemenizi iliskilerin gelistirilmesi icin bir firsat olarak gordugunu soyledi. Gidip gitmeme konusunda kararinizi verdiniz mi? Sayin Serj Sargisyan ile mulakatinizi dikkatli bir sekilde okudum. Onemli bir mulakat olarak goruyorum. Problemin cozumune ve yanlis anlamalarin giderilmesine her duzeyde katki verilebileceginin bir ornegi olarak gordum. Sayin Sargisyan’in daveti konusunda degerlendirmelerimizin gelismeleri butun boyutlariyla ele alarak devam ettigini soyleyebilirim. Ermenistan’da diplomatik iliski kurulmasi ve sinirin acilmasi yonunde bir talep ve beklenti mevcut. Bu konuda gelisme beklenebilir mi? Son donemde bolgenin barisi icin yapilan cabalari samimiyetle destekliyorum. Firsatlarin degerlendirilmesinin onemli oldugunu dusunuyorum. Arzumuz su: Butun komsularimizla problemlerimizi cozmek istiyoruz. Sorunlarin diyalog yoluyla cozumune cok onem veriyoruz. Bolgede problem cozen bir ulkeyiz. Kafkaslarda da barisa istikrara cok onem veriyoruz. Nedir sorunlarin cozumu onundeki engel o zaman? Kafkaslarda donmus problemlerin basta Yukari Karabag olmak uzere diyalog yoluyla cesaretle cozmenin bu bolge insanina buyuk huzur ve refah getirecegine inaniyorum. Kazakistan’da Astana’daki karsilasmamizda Sayin Sargisyan’a da soyledim. Bu bolge hepimizin bolgesi. Hepimiz bu topraklarin cocuklariyiz. Tarihte cok uzun yillar boyunca Turkler ve Ermeniler bu topraklarda beraber yasadi. O kadar ki Osmanli Ermenilere Millet-i sâdika’ dedi; devlette onemli gorevler verdi. Bircok aci ve tatli hatiralar var. En son Baku-Tiflis-Kars demiryolunun toreninde de soyledigim gibi gonlumuz bir gun butun bolge ulkelerinin bu projelere katilmasindan yana. Kultur ve gelenekler olarak birbirine cok yakin olan bolge insaninin farkli etnik kokenlerden ve dinlerden olsalar da guvenli bir ortam olustugunda tahminlerin otesinde bir istikrar ve refah duzeyini yakalayacagina inaniyorum. Dedigim gibi gelismeleri yakindan takip ediyoruz. Ermenistan ince buz uzerinde yuruyor ERIVAN-Gecenin ucu ve Erivan havalimanindan sehre dogru gidiyoruz. Ulke uzerine ilk havadisi taksinin surucusu Samvel’den aliyorum: Ciddi benzin sikintisi var. Rusya’nin Gurcistan’daki ana demiryolu hattindaki bir kopruyu bombalamasi sonucu Poti limanindan tren tankerleriyle yapilan benzin sevkiyati durmus. Ucak yakiti da Rusya’dan ayni yoldan geldigi icin ulkenin havayolu sirketi ucaklarina olabildigince dolu depoyla Ermenistan’a gelmeleri talimati vermis. Bu yuzden son yillarda en cok para getiren sektorleri Italyan yatirimlari sayesinde artan turizm olmasina karsin yakit tasiyabilmek icin ucaklarina tam yolcu ve yuk alamiyorlardi. Daha sonra Cumhurbaskani Serj Sargisyan’in kendisinden ogrenecegimiz uzere duran yalnizca gunluk yapilan benzin sevkiyati degil; Ermenistan ticaretinin yuzde 70’i bu tek koprunun tahribatiyla durmus vaziyetteydi. Sehirdeki hummali insaat faaliyeti yaniltici olabilir. Evet ozellikle sehir merkezinde her biri 15-20 katli binalar yukseliyor. Birkac cadde disaridaki Sovyet doneminden kalma kohne binalarla tezat olusturan bu yapilarin giris katlarinda dunya giyim ve luks tuketim magazalari subeler acmaya hazirlaniyor; bir kismi acmis bile. Peki para nereden geliyor? Erivan’da yasayan bir batili gozlemci Diaspora’dan diyor; Ulkenin goruntusunu duzeltmek istiyorlar. Fakat pek uretim yok. Ticaret ise tamamen oligopol sisteme dayaniyor. Ornegin petrol ticareti iki ailenin elinde. Ornegin cicek ithalatini yalnizca bir aile yapabiliyor. Hepsinin siyasette ve yonetimde baglantilari var . Bu tablonun dogal sonucu olarak mafya guclenmis. Kaldigim otelin kapisi onunde bir kaynagimla bulusmayi beklerken uc dort luks arac ayni anda yanasti. Icinden Kurtlar Vadisi goruntulu adamlar indi. Ikisi diger araclardan inen cakma Barbie kadinlarla birlikte otele girdi digerleri disarida kaldi; onlar korumaydi. Az sonra bir polis arabasi yanasti ve diger araclari trafigi tikadiklari icin uyaracak oldu. Korumalardan biri gupegunduz gomlegini siyirdi ve Glock otomatigini sertligi ile mesum Ermeni polisine gosterdi. Polis aracinin hizla uzaklasmasi gorulecek manzaraydi. Disaridaki Ermenilerin yaptirdigi luks binalarin ciddi bir kismini Iran Ermenileri yaptiriyor. Cok zenginler cogu ABD’de yasayip yilin birkac haftasini gecirecekleri Erivan’da muthis konut yatirimi yapmaya baslamislar. Bu durum Iran’da rejim degisikligi dolayisiyla ulkelerine umudu tasimaya basladiklari seklinde yorumlaniyor. Ama Ermenistan nasil Rusya’ya kafa tutacak durumda degilse Iran’a da kafa tutacak durumda degil. Turkiye ve Azerbaycan sinirlari islemiyor. Gurcistan kapisi su anda kapali ve Ermenistan’in dunyaya tek karayolu acilimi Iran kalmis durumda. Yalnizca ticaret yonunden degil. Petrol sikintisi ortadayken dogal gaz Iran’dan geliyor ama bu tabii ki Iran dogal gazi degil. Iran bir yandan Turkiye ile buyuk anlasmalara girme havasini atiyor ama kendine yetecek gazi dahi uretemiyor ustelik dunyanin ikinci buyuk gaz yatagi uzerindeyken. Onun yerine dunyanin en buyuk yataklarina sahip ulke devrede: Ermenistan dogalgazini kulagini ters eliye gosterircesine Rusya’dan aliyor. Hrazdan termik santralini ise evet dogru tahmin ettiniz Gazprom satin almis. Zaten havaalanina indigimde ulke hakkinda aldigim ikinci havadis bir ilan panosundan oluyor. Gazprombank Ermenileri kendisine guvenmeye cagiriyor. Gazprom’un petrol isine Gazpromneft ile girdigini ve ilk buyuk isini Samsun-Ceyhan hattiyla almak istedigini biliyordum ama Gazprombank’i bilmiyordum dogrusu. Samvel Iki ay kadar oldu acilali dedi Buyuk sirket . Turk oldugumu ogrenince Samvel’in ilk tepkisi su oldu: Gul gelecek mi? Gelsin mi? diye sordum. Gelsin dedi Biktik dusmanliktan. Turkiye buyuk ulke . Sanki Cumhurbaskani Abdullah Gul Sargisyan’in davetine icapla 6 Eylul’de maca giderse butun husumet bitecek sinir kapisi acilinca Ermenistan dunyaya acilacak ticaret ve ekonomi guclenecek; boyle bir beklenti var. Ne kadar gercekci tartisilir. Ama bu aslinda caresizligin getirdigi caresizlikten buyutulmus bir beklenti de olabilir. Cunku Ermenistan butun o gururlu milliyetci soylemine karsin adeta ince bir buz tabakasi uzerinde yuruyor. Rusya ve Iran arasinda sikismis cikis yolunu Turkiye’den ariyor. Ama Samvel’in en azindan sahsi cikis yolunu bulmus. Tatillerinde ailesiyle Antalya’ya gidiyor. Kemer’de bes yildizli otelde bir gun otobusle Aspendos bir gun tekneyle Olympos turu dâhil gunluk 25 dolara kaldigini Turkiye’nin bir numara oldugunu soyluyor. Her sey dâhilci turizm yatirimcilarimiz adina ben utandigim icin Turk turistlerin boyle bir fiyati ruyalarinda goremedigini o yuzden de Samvel kadar rahat Kemer’de bes yildizli tatile gidemediklerini soyleyemedim artik.